អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រមកពីសាលាវេជ្ជសាស្ត្រ Duke-NUS ក្នុងប្រទេសសិង្ហបុរី បានរកឃើញដ៏សំខាន់ ដោយកំណត់អត្តសញ្ញាណប្រភេទវីរុសផ្តាសាយជ្រូកដែលមិនស្គាល់ពីមុន ដែលបាននិងកំពុងចរាចរយ៉ាងស្ងប់ស្ងាត់នៅក្នុងហ្វូងជ្រូកកម្ពុជា ក្នុងរយៈពេល ១៥ឆ្នាំមកនេះ។ ការរកឃើញនេះបង្កើនការព្រួយបារម្ភអំពីហានិភ័យនៃជំងឺរាតត្បាតដែលអាចកើតមាន។

ជ្រូកដើរតួនាទីចម្បងក្នុងការកើតមាន និងការរីករាលដាលនៃមេរោគគ្រុនផ្តាសាយរវាងសត្វ និងមនុស្ស។ លក្ខណៈជីវសាស្រ្តលេចធ្លោរបស់ពួកគេ គឺវាជាភ្នាក់ងារពិសេសសម្រាប់ការផ្លាស់ប្តូរស្រទាប់ហ្សែនរវាងភ្នាក់ងារចម្លងផ្តាសាយបក្សី ផ្តាសាយជ្រូក និងមនុស្ស ដែលនាំទៅដល់ការបង្កើតមេរោគថ្មីៗ។ ជាមួយនឹងការផលិតសាច់ជ្រូកកើនឡើងនៅទូទាំងពិភពលោក និងចលនាពាណិជ្ជកម្មសកល ហានិភ័យនៃជំងឺរាតត្បាតត្រូវបានកើនឡើង។

សាស្ត្រាចារ្យ Gavin Smith នាយកកម្មវិធីជំងឺឆ្លងនៅសាលា Duke-NUS សង្កត់ធ្ងន់លើសារៈសំខាន់នៃការតាមដានជាប្រព័ន្ធសម្រាប់ការរកឃើញដំបូង និងការព្រមានអំពីប្រភេទរង ឬវីរុសបំលែងថ្មីៗ។មេរោគគ្រុនផ្តាសាយជ្រូក ជាធម្មតាបណ្តាលឱ្យមានរោគសញ្ញាស្រាលនៅក្នុងសត្វជ្រូក ប៉ុន្តែបង្កការគំរាមកំហែងយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរដល់មនុស្ស ដោយសារកង្វះភាពស៊ាំ ឬការការពារមិនគ្រប់គ្រាន់ប្រឆាំងនឹងវីរុសបំលែងថ្មី។

ដើម្បីធ្វើការសិក្សា ក្រុមស្រាវជ្រាវបានប្រមូលសំណាកសត្វជ្រូកចំនួន ៤,០៨៩ នៅក្នុងទីសត្តឃាតចំនួន១៨ នៅទូទាំងស្រុកផ្សេងៗគ្នានៃខេត្តចំនួន៤ ក្នុងប្រទេសកម្ពុជាចន្លោះខែមីនា ឆ្នាំ២០២០ ដល់ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២២។ ក្នុងចំណោមសំណាកទាំងនេះ ជ្រូកចំនួន៧២ក្បាល ឬប្រហែល ២ភាគរយ ត្រូវបានធ្វើតេស្តឃើញវិជ្ជមានវីរុសផ្តាសាយ ប្រភេទA។

ការរកឃើញដែលត្រូវបានបោះពុម្ភផ្សាយនៅក្នុងទិនានុប្បវត្តិPNAS បានបង្ហាញពីវត្តមានរបស់ក្រុមមេរោគ គ្រុនផ្តាសាយជ្រូកប្រភេទA ៩ប្រភេទផ្សេងគ្នា ដោយយ៉ាងហោចណាស់ ៧ប្រភេទមិនត្រូវបានរកឃើញក្នុងរយៈពេល២ ទៅ ១៥ឆ្នាំ។ ក្នុងចំណោមក្រុមទាំងនេះមានពូជ H3 ជាច្រើនដែលត្រូវបានចម្លងពីមនុស្សទៅជ្រូកហើយបានចរាចរដោយមិនមាននរណាកត់សម្គាល់អស់រយៈពេលមួយទសវត្សរ៍។ ប្រភេទរង H1N1 ដែលមានប្រភពមកពីប្រភពមនុស្សក្នុងកំឡុងជំងឺរាតត្បាតនាឆ្នាំ២០០៩ ក៏ត្រូវបានគេរកឃើញហើយចាត់ទុកថាមានភាពលេចធ្លោផងដែរ។ មេរោគឆ្លង​តាម​រដូវ​ចំនួន​ពីរ​មាន​ប្រភព​មក​ពី​ប្រទេស​ថៃ​ត្រូវ​បាន​រក​ឃើញ​នៅ​ក្នុង​សត្វជ្រូក​មក​ពី​ខេត្ត​កណ្តាល ភ្នំពេញ និង​ខេត្ត​តាកែវ។

លើសពីនេះ ក្រុមស្រាវជ្រាវក៏បានដាក់ឱ្យនៅដាច់ពីគេនូវវ៉ារ្យ៉ង់ផ្តាសាយជ្រូកអ៊ឺរ៉ុប H1N2 ប្រភេទថ្មី ដែលមានប្រភពមកពីសត្វស្លាបប៉ុន្តែមានហ្សែនអាមេរិកខាងជើង។ ការវិភាគហ្សែនណែនាំថាវ៉ារ្យ៉ង់នេះបានចរាចរនៅក្នុងជ្រូកក្នុងប្រទេសកម្ពុជាតាំងពីឆ្នាំ២០១៤ ដោយគូសបញ្ជាក់ពីតម្រូវការក្នុងការបង្កើនការតាមដាន។

ការសិក្សាក៏បានពិនិត្យមើលចលនារបស់មេរោគឆ្លងតាមព្រំដែនភូមិសាស្រ្ត។ ភ័ស្តុតាងហ្សែនបានបង្ហាញថាមេរោគផ្តាសាយជ្រូកអ៊ឺរ៉ុបត្រូវបានកើតមានម្តងម្កាលទៅក្នុងប្រទេសចិនកណ្តាលភាគខាងត្បូង និងអាស៊ីអាគ្នេយ៍នៅដើមទសវត្សរ៍ឆ្នាំ២០០០។ ចាប់តាំងពីប្រហែលឆ្នាំ២០១០មក ប្រទេសចិនកណ្តាលភាគខាងត្បូងត្រូវបានគេកំណត់ថាជាប្រភពចម្បងនៃការចម្លងមេរោគដូចផ្តាសាយជ្រូកអ៊ឺរ៉ុបនៅក្នុងតំបន់ ដោយមេរោគនេះបានរីករាលដាលជាបន្តបន្ទាប់នៅទូទាំងប្រទេសចិន និងបណ្តាប្រទេសអាស៊ីអាគ្នេយ៍ផ្សេងទៀតដូចជាកម្ពុជា។

ការសិក្សាបន្ថែមទៀតគឺត្រូវទាមទារឱ្យមានការស្វែងយល់ឱ្យបានពេញលេញអំពីការគំរាមកំហែងនៃជំងឺរាតត្បាតដែលអាចបង្កឡើងដោយប្រភេទជំងឺផ្តាសាយជ្រូកថ្មីទាំងនេះ រួមទាំងអន្តរកម្មរបស់ពួកគេជាមួយមេរោគរបស់មនុស្ស និងភាពងាយស្រួលនៃការចម្លងរបស់ពួកគេ។

ដោយផ្អែកលើខ្លឹមសារ សម្រង់ដ៏មានអត្ថន័យត្រូវបានដកស្រង់ពីសាស្រ្តាចារ្យ Gavin Smith៖

“មេរោគគ្រុនផ្តាសាយជ្រូកជាធម្មតាបង្កឱ្យមានរោគសញ្ញាស្រាលនៅក្នុងសត្វជ្រូក ប៉ុន្តែពួកវាបង្កការគំរាមកំហែងរាតត្បាតដល់មនុស្សដោយសារចំនួនប្រជាជនអាចខ្វះភាពស៊ាំ ឬមានការការពារមិនគ្រប់គ្រាន់ប្រឆាំងនឹងប្រភេទថ្មីនៃមេរោគគ្រុនផ្តាសាយជ្រូក។ ដូច្នេះការឃ្លាំមើលជាប្រព័ន្ធមានសារៈសំខាន់ណាស់សម្រាប់ការរកឃើញដំបូង និងការព្រមានអំពីប្រភេទរង ឬមេរោគបំលែងថ្មីៗ៕ Weather.com