កិច្ចសហប្រតិបត្តិការមេគង្គ-ឡានឆាង មានប្រទេសជាសមាជិកចំនួន ៦ រួមមាន៖ កម្ពុជា ឡាវ មីយ៉ាន់ម៉ា វៀតណាម ថៃ និងចិន។

ក្របខណ្ឌកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនេះត្រូវបានផ្តួចផ្តើមឡើងដោយប្រទេសថៃក្នុងឆ្នាំ២០១២ ក្នុងគោលបំណងអភិវឌ្ឍក្របខ័ណ្ឌកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនៅក្នុងតំបន់សេដ្ឋកិច្ចមេគង្គ ដោយសង្កត់ធ្ងន់លើការអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាព កាត់បន្ថយវិសមភាព និងការលើកកម្ពស់ដំណើរការអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ាន។

ប្រទេសសមាជិកបន្តពិភាក្សាអំពីមធ្យោបាយនានានៃក្របខ័ណ្ឌសហប្រតិបត្តិការ និងបានប្រកាសជាផ្លូវការនូវការបង្កើតរបស់ខ្លួននៅក្នុងកិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសនៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការមេគង្គ-ឡានឆាង លើកទី១ នៅខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៥។

ក្របខណ្ឌកិច្ចសហប្រតិបត្តិការមេគង្គ-ឡានឆាង គ្រប់ដណ្តប់លើវិស័យចំនួន៣ ស្របតាមសសរស្តម្ភទាំង៣របស់អាស៊ាន មានដូចជា៖

១. នយោបាយ និងស្ថិរភាព

២. សេដ្ឋកិច្ច និងការអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាព

២.១. ការពង្រីកពាណិជ្ជកម្ម និងការវិនិយោគ

២.២. ការកែលម្អការតភ្ជាប់រូបវន្ត និងបទប្បញ្ញត្តិ

២.៣. ការលើកកម្ពស់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការហិរញ្ញវត្ថុ

២.៤. ការលើកកម្ពស់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ និងការគ្រប់គ្រងធនធានទឹក

២.៥. ការលើកកម្ពស់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការថាមពល

២.៦. ការលើកកម្ពស់ការចូលរួមរបស់វិស័យឯកជន

៣. អន្តរកម្មសង្គម វប្បធម៌ និងសាធារណៈ

កិច្ចសហប្រតិបត្តិការមេគង្គ-ឡានឆាង រួមមានក្រុមការងារចម្រុះចំនួន ៦ លើវិស័យអាទិភាពដូចខាងក្រោម៖

១. ក្រុមការងាររួមស្តីពីការតភ្ជាប់

២. ក្រុមការងាររួមលើសមត្ថភាពផលិតកម្ម

៣. ក្រុមការងារចម្រុះលើធនធានទឹក។

៤. ក្រុមការងារចម្រុះលើវិស័យកសិកម្ម

៥. ក្រុមការងាររួមស្តីពីការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ

៦. ក្រុមការងាររួមស្តីពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ចឆ្លងព្រំដែន

ប្រជាជននៃអាងទន្លេមេគង្គមានលើសពី ៧០លាននាក់។ ប្រហែល ៨៥% ជាសហគមន៍កសិកម្ម។

កសិកម្ម ការនេសាទ និងការប្រមូលផលសត្វក្នុងទឹក និងការដាំដុះបន្លែ គឺជាសកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ចដ៏សំខាន់របស់ប្រជាជននៅតំបន់អាង ហើយប្រហែល ៦២.៦% នៃចំនួនប្រជាជនធ្វើការនៅក្នុងតំបន់ ប្រកបរបរចិញ្ចឹមជីវិត ជាចម្បងពីការងារទាក់ទងនឹងធនធានទឹក។

ទន្លេមេគង្គមិនត្រឹមតែផ្គត់ផ្គង់ទឹកដល់ទីប្រជុំជនក្នុងតំបន់ប៉ុណ្ណោះទេ វាក៏ជាប្រភពទឹកសម្រាប់ប្រើប្រាស់ប្រចាំថ្ងៃក្នុងសហគមន៍កសិកម្មក្នុងរដូវប្រាំងផងដែរ។ នៅក្នុងភូមិតាមដងទន្លេ ទឹកផឹក ទឹកសម្រាប់ប្រើប្រាស់ប្រចាំថ្ងៃ និងទឹកសម្រាប់កសិកម្មស្ទើរតែទាំងអស់ អាស្រ័យលើទន្លេ។ ទន្លេក៏ជាកន្លែងសំខាន់សម្រាប់ក្មេងលេង។

នៅពេលដែលកម្រិតទឹកថយចុះក្នុងរដូវប្រាំង តំបន់កាន់តែស្ងួតខ្លាំង ហើយច្រាំងទន្លេក្លាយជាកន្លែងសំខាន់សម្រាប់ធ្វើកសិកម្ម។ លើសពីនេះ ប្រភពប្រូតេអ៊ីនដ៏សំខាន់មួយសម្រាប់សហគមន៍កសិកម្ម គឺត្រីទឹកសាប ដែលត្រូវបាននេសាទទាំងនៅក្នុងចរន្តទឹកខាងលើ និងដៃទន្លេ ព្រមទាំងតំបន់ដីសើម និងព្រែកតភ្ជាប់ទៅពួកវា។

បច្ចុប្បន្ននេះ មានត្រីប្រហែល ៨៥០ប្រភេទ ដែលត្រូវបានកំណត់អត្តសញ្ញាណនៅក្នុងអាងទន្លេមេគង្គ ហើយភាគច្រើនអាចបរិភោគបាន។ ប្រភេទសត្វក្នុងទឹក រួមទាំងត្រី និងកង្កែប គឺជាប្រភពប្រូតេអ៊ីនដ៏សំខាន់របស់មនុស្ស ហើយក៏ជាប្រភពចំណូលដ៏សំខាន់ផងដែរ។

ប្រសិនបើការងារតាមរដូវ និងអាជីវកម្មក្រៅ ត្រូវបានរួមបញ្ចូល ប្រជាជន៤០លាននាក់នៅក្នុងតំបន់ត្រូវបានចូលរួមនៅក្នុងឧស្សាហកម្មនេសាទរបស់ប្រព័ន្ធទឹកទន្លេមេគង្គ។ ប្រហែល ៤០% នៃប្រជាជនកម្ពុជាពឹងផ្អែកលើបឹងទន្លេសាប និងតំបន់ទំនាបលិចទឹកជុំវិញ ប៉ុន្តែបើយោងតាមមជ្ឈមណ្ឌលសហប្រតិបត្តិការធនធានទឹកមេគង្គ-ឡានឆាង ក្រសួងធនធានទឹកចិន ក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ មេគង្គ-ឡានឆាងឆ្នាំ២០២៣ ថ្មីៗនេះបានឱ្យដឹងថា ធនធានដ៏ធំបំផុតរបស់ឡានឆាង-មេគង្គ គឺជាការបង្កើតវារីអគ្គិសនី ដែលជួយយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការធ្វើឱ្យប្រទេសនៅតាមដងទន្លេ លើកលែងតែប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ដើម្បីឱ្យមានភាពគ្រប់គ្រាន់ដោយខ្លួនឯងក្នុងតម្រូវការថាមពល និងសម្រាប់ការកាត់បន្ថយទឹកជំនន់។ ទន្លេមេគង្គ និងទន្លេផ្សេងទៀតនៅក្នុងតំបន់ មានសារៈសំខាន់ខាងវិញ្ញាណពិសេសសម្រាប់មនុស្សផងដែរ។

នៅ​ប្រទេស​ថៃ ឡាវ និង​កម្ពុជា មាន​វត្ត​អារាម និង​វត្ត​ព្រះពុទ្ធ​សាសនា ដែល​ជា​ចំណុចសំខាន់​សម្រាប់​ជំនឿរបស់ប្រជាជន ដែលតែងតែត្រូវបានសាងសង់នៅតាមដងទន្លេ។

ខ្មែរថាមស៍