កម្ពុជា តាមរយៈក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ កំពុងរៀបចំនីតិវិធី និងឯកសារពាក់ព័ន្ធ ដើម្បីស្នើដាក់បញ្ជូលក្រមាខ្មែរ និងសារមន្ទីរទួលស្លែង ចូលក្នុងបញ្ជីសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌពិភពលោករបស់អង្គការយូណេស្កូ បន្ទាប់ពីស្នើបញ្ជូលប្រាសាទកោះកេរ ទទួលជោគជ័យជាផ្លូវការកាលពីថ្ងៃអាទិត្យ។
ក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មាននៅអាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិភ្នំពេញ កាលពីថ្ងៃអង្គារ លោក គង់ ពុទ្ធិកា អគ្គនាយកអាជ្ញាធរជាតិព្រះវិហារ នៃក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ បានឱ្យដឹងថា ក្រសួងនឹងស្នើបញ្ជូលក្រមាខ្មែរ និងសារមន្ទីរទួលស្លែង (មន្ទីរស-២១) ជាបន្តបន្ទាប់បន្ថែមទៀត។
លោកថា បន្ទាប់ពីទទួលបានជោគជ័យលើការស្នើប្រាសាទកោះកេរ ក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ ក៏គ្រោងសិក្សាលើប្រាង្គប្រាសាទបុរាណរបស់កម្ពុជាផ្សេងៗទៀត បញ្ចូលក្នុងបញ្ជីសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌពិភពលោកផងដែរ។
លោក គង់ ពុទ្ធិកា បញ្ជាក់ថា៖ «បច្ចុប្បន្ននេះ ក្រសួងកំពុងរៀបចំឯកសារ ដើម្បីស្នើដាក់បញ្ចូលក្រមា ជាបេតិកភណ្ឌពិភពលោកអរូបីរបស់អង្គការយូណេស្កូ និងស្នើសុំដាក់បញ្ចូល គុកទួលស្លែង ក្នុងបញ្ចីស្មារតីចងចាំពិភពលោករបស់អង្គការយូណេស្កូ»។
លោកបន្តថា ចំពោះការស្នើបញ្ជូល គុកទួលស្លែង ក្នុងបញ្ជីស្មារតីចងចាំពិភពលោក ដើម្បីបញ្ចៀសនូវសោកនាដកម្មដ៏អាក្រក់កាលពីអតីតកាលកើតឡើងម្តងទៀតនៅកម្ពុជា។
លោកបន្ថែមថា ក្រោយពីទទួលបានជោគជ័យជាបន្តបន្ទាប់ ក្រសួងនឹងបន្តប្រឹងប្រែងបន្ថែមទៀត ដើម្បីឱ្យសំណើដែលដាក់ទៅអង្គការយូណេស្កូ គឺទទួលបានផ្លែផ្កាល្អ និងលទ្ធផលវិជ្ជមាន សម្រាប់ប្រជាជន ក៏ដូចជាសម្បត្តិវប្បធម៌របស់ជាតិទាំងមូល។
កាលពីខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៣ ថៃគ្រោងស្នើដាក់បញ្ជូនក្រមារបស់ខ្លួន ជាសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌពិភពលោករបស់អង្គការយូណេស្កូ ដើម្បីផ្សព្វផ្សាយវប្បធម៌ថៃទៅកាន់ពិភពលោកផងដែរ។
លោក គង់ ពុទ្ធិកា បញ្ជាក់ថា ការស្នើទៅកាន់អង្គការយូណេស្កូខាងមុខនេះ ក្រុមការងារនឹងគិតគូរត្រៀមប្រកួតប្រជែង ដើម្បីយកបញ្ហាក្រមាដែលកំពុងកើតឡើងរវាងកម្ពុជា និងថៃ ធ្វើជាបញ្ហាអាទិភាពដើម្បីធ្វើយ៉ាងណាឱ្យក្រមារបស់ខ្មែរបានចូលជា សម្បត្តិបេតិកភណ្ឌពិភពលោកវប្បធម៌អរូបី។
ប្រធានអ្នកនាំពាក្យក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ លោក ស៊ុំ ម៉ាប់ មិនអាចទាក់ទងសុំការបញ្ជាក់បន្ថែមបានទេកាលពីម្សិលមិញ។
លោក សំបូរ មាណ្ណារ៉ា អ្នកជំនាញប្រវត្តិសាស្ត្រ ប្រាប់កាសែតខ្មែរថាមស៍ កាលពីម្សិលមិញថា ចំពោះគ្រោងស្នើបញ្ជូលក្រមាខ្មែរ និងសារមន្ទីរទួលស្លែង ឬមន្ទីរស២១ ជាសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌពិភពលោករបស់អង្គការយូណេស្កូ គឺលោកគាំទ្រទាំងស្រុងចំពោះការប្រឹងប្រែងរបស់រដ្ឋាភិបាល ក៏ដូចជាក្រសួង ដើម្បីបង្ហាញពីកិត្យានុភាពរបស់កម្ពុជា។
លោកបន្ថែមថា ហេតុអ្វីត្រូវស្នើបញ្ជូលក្នុងបញ្ជីបេតិកភណ្ឌពិភពលោក? ព្រោះការបញ្ជូលនេះ គឺជាកំណត់ត្រាពិភពលោក ដើម្បីពិភពលោកទទួលស្គាល់ និងបង្ហាញពីការអភិវឌ្ឍរបស់ប្រជាជនខ្មែរ និងភាពច្នៃប្រឌិដ្ឋរបស់ប្រជាជាតិ។
លោកបន្ថែមថា នៅពេលបញ្ជូលក្រមាខ្មែរ ក្នុងបញ្ជីពិភពលោកជាផ្លូវការ ធ្វើឱ្យគេស្គាល់ក្រមាខ្មែរកាន់តែច្បាស់ ហើយក្រមាខ្មែរ ក្លាយទៅជាទំនិញពេញនិយមមួយសម្រាប់ពិភពលោក ជាពិសេសបង្ហាញពីកិតិនាមរបស់ខ្មែរ ដែលនាំមកនូវកិត្តិយសសម្រាប់ជនជាតិទាំងមូល។
លោកបន្តថា ហេតុអ្វីត្រូវដាក់សារមន្ទីរទួលស្លែង ឬមន្ទីរស២១ ជាសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌពិភពលោកចងចាំ? ដើម្បីបង្ហាញពិភពលោកឱ្យប្រុងប្រយ័ត្ន ការពារ និងកុំឱ្យមានកើតឡើងអំពើប្រល័យពូជសាសន៍ ជាពិសេសប្រាប់មនុស្សជាតិឱ្យចង់ចាំថា ជំនឿលើមនោគមន៍ជ្រុលហួសហេតុពេក បានបង្កើតទៅជាវិបត្តិទំនាស់ រហូតមានការសម្លាប់មនុស្សរាប់លាននាក់។
សាស្ត្រាចារ្យបញ្ជាក់ថា ចំពោះថៃ ក៏ស្នើបញ្ជូលក្រមាថៃ ក្នុងបញ្ជីបេតិកភណ្ឌពិភពលោក ដូចកម្ពុជា ដូច្នេះ ប្រទេសទាំងពីរនេះ គឺមានផលិតផលដូចគ្នា តែមានដានប្រវត្តិសាស្ត្រនៃផលិតផលនោះ គឺខុសៗគ្នា។
លោកបន្ថែមថា លក្ខណៈរបស់ក្រមាខ្មែរ គឺសាមញ្ញដែលប្រជាជនខ្មែរធ្វើ ហើយក្រមាខ្មែរបានបញ្ជាក់ក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រ ព្រោះមនុស្សខ្មែរ បានយកក្រមាទៅស្លៀកពាក់ ទៅវ័ណ្ដ ដូចជាប្រជាកសិករខ្មែរក្នុងសតវត្សន៍ទី១៧ រហូតដល់សតវត្សន៍ទី១៩ គឺមានប្រើយ៉ាងទូលំទូលាយ ហើយបានវិវត្តន៍ក្រមាខ្មែរ មកដល់បច្ចុប្បន្នទៅជាក្រមាទំនើបដូចជា ក្រមាសូត្រសសៃឈូក សសៃអំបោះ ដែលបន្តរក្សារចនាបទរហូតសព្វថ្ងៃ។
អ្នកជំនាញប្រវត្តិសាស្ត្របន្ថែមថា៖ «បើនិយាយពីតម្លៃ ខ្មែរយើងចាស់ជាងថៃ បើនិយាយពីដំណើរវិវត្តន៍នៃការអភិវឌ្ឍ និងច្នៃប្រឌិដ្ឋ ខ្មែរយើងចាស់ជាង ប៉ុន្តែថៃមានភាពចំណាស់របស់គេដែរ តែចំណាស់ខ្លីជាងយើង […] អាចនិយាយបានថាលក្ខណៈ និងអត្តសញ្ញាក៏ខុសគ្នាដែរ អ៊ីចឹង នៅពេលប្រកួតប្រជែងសម្ដែងពីអត្ថប្រយោជន ឬលក្ខណៈសម្បត្តិ គឺជារឿងសមត្ថភាពរបស់ប្រទេសនីមួយ»។
គួររម្លឹកថា កាលពីថ្ងៃទី១៧ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៣ កម្ពុជាទទួលបានជោគជ័យលើការស្នើបញ្ជូលរមណីយដ្ឋានប្រាសាទកោះកេរ ក្នុងបញ្ជីជាសម្បត្តិបេតិកភណ្ឌពិភពលោករបស់អង្គការយូណេស្កូ ជាផ្លូវការ៕