កម្ពុជាបានប្រារព្ធទិវាមនុស្សគថ្លង់កម្ពុជាលើកទី១១ និងអន្តរជាតិលើកទី៦៦ នៅទីស្ដីការក្រសួងសង្គមកិច្ច អតីតយុទ្ធជន និងយុវនីតិសម្បទា កាលពីម្សិលមិញ ដើម្បីលើកទឹកចិត្តនិងបំពេញតាមតម្រូវការរបស់មនុស្សគថ្លង់ ព្រមទាំងបង្កើនការយកចិត្តទុកដាក់លើកកម្ពស់សិទ្ធិសេរីភាពរបស់មនុស្សគថ្លង់។
ទិវាមនុស្សគថ្លង់ឆ្នាំនេះ កម្ពុជារៀបចំធ្វើក្រោមប្រធានបទ «បរិយាបន្នការងារសម្រាប់មនុស្សគ-ថ្លង់ដើម្បីការអភិវឌ្ឍ»។ ជារៀងរាល់ឆ្នាំ អង្គការសហប្រជាជាតិបានកំណត់យកថ្ងៃទី២៣ ខែកញ្ញា ដើម្បីប្រារព្ធទិវាមនុស្សគថ្លង់អន្តរជាតិ ដែលជាការទទួលស្គាល់អំពីសារៈសំខាន់នៃមនុស្សគថ្លង់ ដែលជាសមាភាពធនធានមនុស្សនិងមិនត្រូវបានមើលរំលង ដើម្បីសម្រេចគោលដៅអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចិរភាព។
លោក ជា សុមេធី រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសង្គមកិច្ច អតីតយុទ្ធជន និងយុវនីតិសម្បទា បានលើកឡើងថា កម្ពុជាបានផ្ដល់ឱកាសអប់រំសម្រាប់មនុស្សគថ្លង់និងមានការអភិវឌ្ឍ ដែលកើតចេញពីការខិតខំប្រឹងប្រែងពីគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធ។ វិស័យពិការភាព គឺជាកិច្ចការពហុវិស័យដែលទាមទារការចូលរួមយកចិត្តទុកដាក់និងដោះស្រាយប្រកបដោយបរិយាប័ន្ន។
លោកបន្តថា វិស័យពិការភាពត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលចាត់ទុកជាចក្ខុវិស័យរយៈពេលសម្រាប់អភិវឌ្ឍដែលផ្នែកមួយនៃប្រព័ន្ធគាំពារសង្គម។ នេះជាការយល់ច្បាស់ពីតម្រូវការបញ្ហាប្រឈមនានាជនមានពិការភាព ជាពិសេសសម្រាប់ជនមានពិការភាពគថ្លង់។
លោកបន្ថែមថា ដើម្បីគាំទ្រចក្ខុវិស័យនេះ រដ្ឋាភិបាលបានបង្កើតវិទ្យាស្ថានជាតិអប់រំពិសេសសម្រាប់បណ្ដុះបណ្ដាលគ្រូជំនាញគ្រប់កម្រិត វិក្រឹតិការអប់រំ អភិវឌ្ឍកម្មវិធីបណ្ដុះបណ្ដាលជំនាញវិជ្ជាជីវៈសម្រាប់ជនមានពិការភាព។ ទន្ទឹមនឹងនេះ ក្រសួងសង្គមកិច្ចក៏បានបង្កើតវិទ្យាស្ថានសង្គមកិច្ច ដើម្បីបណ្ដុះបណ្ដាលធនធានមនុស្សឱ្យមានចំណេះដឹងលើវិស័យសង្គមកិច្ច ការងារ ការស្ដារពលកម្មកាយសម្បទាសម្រាប់ជនមានពិការភាព។
លោកនិយាយថា៖ «ការវិនិយោគជាមួយជនមានពិការភាពលើការអប់រំ បណ្ដុះបណ្ដាលវិជ្ជាជីវៈ គឺជាទុនដ៏សំខាន់សម្រាប់ផ្ដល់ធនធានមនុស្ស ការលើកកម្ពស់ និងជំរុញឱ្យជនមានពិការភាពមានលទ្ធភាពទទួលបានការងារ មុខរបរ មានប្រាក់កម្រៃកាន់តែប្រសើរឡើង ជាពិសេសពួកគេអាចរស់នៅបានដោយឯករាជប្រកបដោយសុខុដុមរមនា»។
លោក ឯម ច័ន្ទមករា រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងសង្គមកិច្ច អតីតយុទ្ធជន និងយុវនីតិសម្បទា បានលើកឡើងថា កម្ពុជាបានប្រារព្ធធ្វើទិវានេះក្នុងកម្រិតថ្នាក់ជាតិចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៣មក។ វាជាការបង្ហាញអំពីការគិតគូរយ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់របស់រដ្ឋាភិបាល សង្គមស៊ីវិល និងមហាជនទូទៅ ដើម្បីលើកទឹកចិត្តនិងបំពេញតាមតម្រូវការរបស់មនុស្សគថ្លង់ ព្រមទាំងបង្កើនការយកចិត្តទុកដាក់លើកកម្ពស់សិទ្ធិសេរីភាពរបស់មនុស្សគថ្លង់។
លោកបន្តថា៖ «ទិវានេះផ្ដល់ឱកាសដើម្បីគាំទ្រអត្តសញ្ញាភាសាសញ្ញានិងភាពចម្រុះនៃវប្បធម៌របស់អ្នកប្រើប្រាស់ភាសានៅទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា ដូចជានៅទូទាំងពិភពលោក។ ភាសាសញ្ញាជាមធ្យោបាយដ៏សំខាន់បំផុតសម្រាប់មនុស្សគថ្លង់ ដើម្បីបង្ហាញខ្លួនឯងភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងនឹងអ្នកដទៃ និងចូលរួមគ្រប់វិស័យនៃសេដ្ឋកិច្ច សង្គម វប្បធម៌ និងនយោបាយ»។
របាយការណ៍អង្កេតប្រជាសាស្ត្រនិងសុខភាពរបស់ក្រសួងផែនការ បានបង្ហាញថា នៅក្នុងឆ្នាំ២០២២ កម្ពុជាមានជនមានពិការភាពប្រមាណជាង៣.៤លាននាក់ ស្មើនឹង២៤ភាគរយនៃប្រជាជនសរុបទូទាំងប្រទេស។ ក្នុងនោះជនមានពិការគថ្លង់មានជាង៩៥ម៉ឺននាក់ ស្មើនឹង៦ភាគរយនៃជនមានពិការភាពនៅកម្ពជា។
លោក ឯម ច័ន្ទមករា បានបញ្ជាក់ថា ការកើតមានជំងឺមុននិងក្រោយពេលសម្រាលកូន កំលុងពេលមានផ្ទៃពោះ ការបង្ករោគ ការប្រើប្រាស់ឱសថមិនត្រឹមត្រូវ កង្វះអុកស៊ីសែនពេលសម្រាលកូន ឬការមានរបួសប្រព័ន្ធសោតវិញ្ញាណឬប្រព័ន្ធនិយាយដោយបញ្ហាគ្រោះថ្នាក់ផ្សេងៗជាដើម គឺជាមូលហេតុដែលបណ្ដាលឱ្យមានបញ្ហាគថ្លង់។
លោកថា៖ «ក្នុងឆ្នាំសិក្សា២០២២កកន្លងមកនេះ សិស្សគថ្លង់ចំនួន១២នាក់បានបញ្ចប់សិក្សាមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិដោយជោគជ័យ។ នេះជាការបង្ហាញពីវឌ្ឍនភាពនិងសមត្ថភាពរបស់សិស្សគថ្លង់ ដែលមានសិទ្ធិទទួលបានការអប់រំស្មើគ្នា ការប្រកួតប្រជែងដូងគ្នានឹងសិស្សគ្មានពិការភាពដែរ»។
លោកបន្ថែមថា៖ «កុមារគថ្លង់មានចំនួន៥៧៧នាក់កំពុងសិក្សានៅថ្នាក់សមាហរណកម្មនិងកម្រិតបឋមសិក្សា។ នៅថ្នាក់មហាវិទ្យាល័យមាននិស្សិតគថ្លង់ចំនួន៤២នាក់កំពុងសិក្សា និងបានបញ្ចប់ថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រចំនួន១៧នាក់»។
ស្ថិតិរបស់ក្រសួងសង្គមកិច្ច អតីតយុទ្ធជន និងយុវនីតិសម្បទា បានបង្ហាញថា នៅឆ្នាំ២០២២ ជនមានពិការភាពប្រុសស្រីចំនួន ៣ ៧៤៨នាក់ បានចូលបម្រើការងារក្នុងក្រសួងស្ថាប័នរដ្ឋ និងជនមានពិការភាពប្រុសស្រីចំនួន ៥ ៨៣៩នាក់ចូលបម្រើការងារនៅក្នុងវិស័យឯកជន។
លោក ឃួន ខេមរា គ្រូបង្រៀនកុមារមានពិការភាពនៅវិទ្យាល័យអប់រំពិសេសភ្នំពេញថ្មី ធ្លាប់ប្រាប់ខ្មែរថាមស៍ថា ទាំងកុមារមានពិការភាពភ្នែកនិងកុមារមានភាពគថ្លង់ គឺពិបាកប្រាស្រ័យទាក់ទងនិងការទទួលយកចំណេះដឹង។
លោកបន្តថា សិស្សមានពិការភាពជាច្រើនដែលចេញពីសាលារៀននេះ និងបានបន្តសិក្សានៅថ្នាក់ឧមត្ដសិក្សា ហើយភាគច្រើននៃពួកគេបានទទួលការងារសមរម្យទាំងនៅក្នុងស្ថាប័នរដ្ឋនិងឯកជន។
លោកបានអំពាវនាវដល់ឪពុកម្ដាយដែលមានកូនមានពិការភ្នែកឬគថ្លង់ថា៖ «ប្រសិនបើមានកូនពិការភ្នែកឬគថ្លង់កុំទុកពួកគេចោល ព្រោះពួកគេក៏អាចទទួលចំណេះដឹងដូចមនុស្សទូទៅដែរ។ យើងមានគ្រូពិសេសសម្រាប់ការជួយផ្ដល់ចំណេះដឹងដល់ពួកគេ»៕