مخزن پلی اتیلن – دو لایه، سه لایه، ذخیره آب، ذخیره اسید

مخزن پلی اتیلن تک جداره جزء پرکاربردترین مخازن نگهداری سیالات شیمیایی، اسیدی و آب است که ‌به صورت تک لایه تا چند لایه ساخته می‌شود. ماده اصلی مورد استفاده جهت ساخت این مخازن، پلی اتیلن است که از چگالی بالایی برخوردار است. به دلیل همین خاصیت و دیگر ویژگی‌های پلی اتیلن، انواع مخزن از جنس پلی اتیلن در عین انعطاف پذیری فوق‌العاده، عملکردی بی‌نظیر در برابر ضربات و فشارها از خود نشان می‌دهند.

پلی اتیلن که به اختصار PE نامیده می‌شود، ماده‌ای پلیمری است که از واکنش پلیمریزاسیون بین مونومرهای اتیلن به دست می‌آید. ارزانی مواد اولیه PE و سادگی فرآیند ساخت از یکسو و بکارگیری شیوه‌های مدرن روتاری مولدینگ از سوی دیگر، موجب شده تا قیمت مخزن پلی اتیلن بسیار مناسب و مقرون به صرفه باشد؛ بطوریکه همین مسئله به یکی از مهمترین فاکتورهای انتخاب کارفرمایان تبدیل شده‌است.

انواع مخزن پلی اتیلن

مخزن پلی اتیلن براساس تعداد جداره، در کارخانه پایپ ایران با دو تیپ تولید می‌شود:

• مخزن پلی اتیلن تک جداره (تک تا 5 لایه به روش روتومولدینگ یا قالب گیری چرخشی)
•  دوجداره (تولید به روش اکستروژن).

فرایند تولید مخزن پلی اتیلن

• مواد اولیه

بیشتر مواد مورد استفاده در فرایند قالب گیری دورانی برای تولید مخازن پلاستیکی، از خانواده پلی اتیلن‌ است.

• قالب‌گیری چرخشی مخزن پلی اتیلن

شامل وارد کردن مقدار مشخصی از پلاستیک به صورت گرانول است. قالب چرخشی مخزن پلی اتیلن حول دو محور اصلی با سرعت‌های نسبتاً کم، چرخیده یا لرزانده می‌شود. پلاستیک درون قالب به دیوار چسبیده و یک لایه را بر سطح قالب ایجاد می‌کند. چرخش قالب چرخشی مخازن PE در حین مرحله سرمایش نیز ادامه پیدا می‌کند تا پلاستیک شکل مطلوبش را بگیرد و جامد شود. هنگامی‌ که پلاستیک به اندازه کافی سخت شد، سرمایش و چرخش متوقف شده تا قطعه پلاستیکی را از قالب خارج کنند. در این مرحله، پروسه‌ی فرایند قالب‌گیری چرخشی مخزن پلی اتیلنی دوباره تکرار می‌شود.

• توجه به ضخامت یکنواخت دیواره‌ها

در دستگاه‌های جدیدی که دارای چند بازو هستند، می توان قالبهای مختلفی را به کارگرفت. با رعایت موارد مهمی همچون کنترل فرایند صحیح و طراحی قالب مناسب ضخامت دیواره قطعات بدست آمده با روش‌های قالب‌گیری چرخشی، کاملاً یکنواخت خواهد بود. یعنی برخلاف شیوه قالب‌گیری دمشی دو صفحه‌ای که در آن شاهد عدم تطابق ضخامت در برخی از نقاط دیواره‌ها هستیم. تقریباً همه محصولات تجاری که با این روش (روتو مولدینگ) تولید می‌شوند، جز خانواده پلاستیک‌های گرما نرم (ترموپلاستیک) هستند. هرچند که می‌توان از گرما سخت‌ ها (ترموست) نیز استفاده کرد. در میان پلاستیک‌های گرمانرم، بیشتر از پلیمرهای نیمه بلورین و مخصوصاً پلی الفین‌ها استفاده می‌شود.

مخازن پلی اتیلن عمودی

مخازن پلی اتیلن ثابت عمودی به صورت مخزن استوانه‌ای، با دو حالت ساده و قیفی تولید می‌شوند. مخزن ساده پلی اتیلن عمودی بر روی سطح صاف و مطمئن و همچنین بر روی شاسی قابل نصب است. البته گاهاً برای تانکرهای عمودی پرظرفیت، بایستی فونداسیون مناسبی ایجاد شود؛ تا بستر زیرین آن دچار فرونشست نشود. انواع مخزن عمودی و افقی پلی اتیلن، هر دو قابلیت استفاده در صنایع کشاورزی، تبدیلی، صنایع پتروشیمی، مراکز صنعتی و نیمه صنعتی، کارگاه‌های عمرانی، کمپ‌های کارگری و کارخانجات تولید فراورده‌های بهداشتی را دارند. مشخصاً هنگامی که صنایع به ذخیره سازی حجم زیادی از مواد شیمیایی نیاز داشته و یا با مشکل کمبود فضای فیزیکی مواجه باشند، استفاده از مخزن پلی اتیلن عمودی پراهمیت تر خواهد شد.

جدول مشخصات فنی مخازن پلاستیکی عمودی

این مخازن به دلیل اشغال کمترین سطح، در مکانهایی که محدودیت ارتفاع ندارند، قابل استفاده هستند. انواع تانکرهای عمودی را می‌توان در مدلهای تک، دو، سه و چهار لایه تولید نمود. جدول انواع ظرفیت و سایز در مخازن عمودی، طبق الگوی زیر است:

مخزن پلی اتیلن افقی

تانکرهای پلی اتیلن ثابت افقی به صورت مخزن استوانه‌ای تولید می‌گردند. این مخازن نیز باید بر روی سطح صاف و مطمئن نصب ‌شوند. بازوهای تعبیه شده در زیر مخزن پلی اتیلن افقی، وظیفه ثابت نگهداشتن آنها را بر عهده دارند. بخاطر داشته باشید که:

انتخاب مخزن پلی اتیلن افقی، غالباً بسته به سه شرایط مختلف کاری صورت می‌پذیرد. اول برای پروژه‌هایی که نیاز به ذخیره سازی سیالات در لیتراژ و ظرفیت نسبتاً کم دارند. دوم در شرایطی که محیط استقرار تانکرها در پروژه، با محدودیت ارتفاعی روبرو باشد. همچنین در حالت سوم، نصب مخازن پلی اتیلن افقی باید در محیط‌هایی صورت گیرد که دارای فضای خالی کافی باشد.

جدول مشخصات فنی مخزن پلی اتیلن افقی

این مخازن با داشتن ارتفاع کم، در فضاهایی که با محدودیت ارتفاع مواجهند، به خوبی قابل نصب و استفاده هستند. جدول مشخصات فنی، شامل انواع ظرفیت و سایز مخزن افقی پلی اتیلن به شرح زیر است:

مخازن مکعبی و مخزن کتابی

تانکرهای مکعبی PE و مخزن پلی اتیلن کتابی، گونه‌ای دیگر از منابع نگهدارنده‌ی سیالات محسوب می‌شوند. جهت درک بهتر ویژگیهای مخازن کتابی و مکعبی، توجه به نکات زیر بسیار کمک کننده خواهد بود:

• مخازن مکعبی، عمدتاً با فرم مکعب مستطیل قاعده‌مند و نسبتاً پهن ساخته می‌شوند. درحالیکه مدل‌های کتابی بصورت کاملاً باریک (شبیه به فرم مکعب مستطیلی یا کتابی) تولید می‌گردند.
• از نظر مقاومت و کارایی، هیچگونه تفاوتی با دیگر تانکرهای PE نداشته و بسیار قدرتمند و مستحکم هستند.
• ساختمانهایی که با محدودیت فضایی برای نصب تانکرها مواجهند، غالباً از مخازن کتابی استفاده می‌کنند. طبق قوانین، وجود مخازن نگهداری آب در آپارتمانهای بیش از 3 طبقه الزامیست.
• بدلیل بدنه‌ی باریک، تانکرهای کتابی به راحتی از درها و فضاهای کم‌ ارتفاع عبور داده می‌شوند. بنابراین به عنوان منبع آب اضطراری اطفای حریق، در آپارتمان ها به کار گرفته می‌شوند.
• تولید مدلهای مخزن پلی اتیلن مکعبی یا کتابی نگهدارنده‌ی آب، بصورت آنتی باکتریال و کاملاً بهداشتی است.
• امکان ساخت این تجهیزات از 1 تا 4 لایه وجود دارد.
• قابلیت ذخیره سازی انواع سیالات شیمیایی، نفتی و مواد غذایی در تانکرهای مکعبی، کاملاً مهیاست. از نظر ظرفیتی نیز قابلیت تامین ظرفیتهای گسترده ای (از 100 تا 2000 لیتر) را برای ذخیره سازی دارند.
• مخازن زیر پله ای و مخازن مکعبی افقی پشت نیسانی نیز از زیرمجموعه‌های مدلهای مکعبی به شمار می‌روند.
• مناسب برای حمل و نقل مایعات، استفاده در کشاورزی، نگهداری غلات و نگهداری مایعات با کاربردهای شیمیایی، غذایی و دارویی هستند.

مخزن پلی اتیلن زیرپله‌ای

انواع مخازن پلی اتیلن زیر پله‌ای با سطح مقطع «استوانه» یا «مکعب» طراحی و تولید می‌شوند. شرکتهای صنعتی که با تنوع مواد اولیه سر و کار داشته و در تأمین فضای استقرار تانکرها با مشکل مواجه هستند، می‌توانند از فضای پرت زیر پله‌ها استفاده کنند. بنابراین ابتدا باید ابعاد زیرپله‌ی محیط نصب را اندازه گرفته و سپس به انتخاب ظرفیت مناسب برای مخزن زیرپله‌ای موردنظر اقدام کنند.

برخی از کارفرمایان برای استفاده حداکثری از فضا، تمامی ارتفاع موجود در زیر پله‌ها را به خرید تانکر با ظرفیت بیشتر اختصاص می‌دهند. اقدامی که یک اشتباه بزرگ است!!. زیرا مخازن زیرپله‌ای باید حداقل 20 سانتیمتر با سطح بالایی خود فاصله داشته باشند تا امکان باز و بسته نمودن راحت درب آنها فراهم شود. چنانچه تابش نور خورشید به زیر پله‌ها نمی‌رسد، امکان استفاده از مخازن تک لایه مهیا است. درغیر اینصورت بایستی به سراغ خرید مخزن پلی اتیلن زیرپله‌ای چند لایه بروید. ظرفیت ساخت این تجهیزات غالباً از 200 الی 1500 لیتر است. مدلهای زیرپله‌ای برای جانمایی در انواع فضاهای پرت (با دیواره‌ی اُریب) نیز کاربرد دارند.

جدول مشخصات فنی مخازن پلی اتیلن مکعبی، کتابی و زیرپله‌ای

مخازن مکعبی با توجه به شکل هندسی خاصشان و اشغال کمترین فضا، از حجم ذخیره قابل توجهی برخوردارند. نکته‌ی مشترک انواع مخزن پلی اتیلن کتابی، مکعبی و زیرپله ای، اینست که امکان نصب در انواع فضاهای پرت و فضاهای بلا استفاده را دارند.  جدول انواع ظرفیت و سایز در مخازن کتابی، مکعبی و زیرپله ای پایپ ایران به‌شرح ذیل است:

مخازن تک لایه

این مخازن به صورت بی رنگ و یا رنگی مطابق سفارش مشتری، قابل تولید هستند. بدلیل تک لایه بودن، انواع مخزن پلی اتیلن تک لایه را نباید در معرض انور خورشید و تابش قرار داد، زیرا نور از تک لایه‌ی این تانکرها عبور نموده و موجب تشکیل جلبک در مخزن می‌گردد. علاوه بر این، تابش مداوم آفتاب به این مخازن سبب انتشار بوهای نامطبوع در آب خواهد شد. 

کاربرد: ذخیره سازی آب آشامیدنی در مکان‌های سربسته و همچنین دپوی مواد غذایی و انواع مواد شیمیایی با حساسیت کم

مخزن پلی اتیلن دو لایه

لایه داخلی این مخازن پلی اتیلنی، بی رنگ یا سفید و لایه بیرونی آنها رنگی است. به دلیل وجود لایه رنگی، نور کمتری به داخل مخزن نفوذ پیدا می‌کند. درنتیجه برای نگهداری بسیاری از سیالات مناسب هستند. البته باز هم توصیه می شود که تانکرهای دو لایه در معرض نور شدید آفتاب قرار نگیرند، زیرا ممکن است دچار ضعف شده و به مرور نور به درون آن وارد شده و باعث تشکیل جلبک شود. جهت اطمینان از کیفیت انواع مخزن پلی اتیلن دو لایه، بایستی به دو نکته توجه داشته باشید:

• نباید هیچگونه مواد گرانولی به مخزن پلی اتیلن دو لایه اضافه شده باشد، زیرا عدم بکارگیری پلی اتیلن خالص و استفاده از گرانولها، در کاهش کیفیت مخازن موثر است!!. تجهیزاتی که از پلی اتیلن خالص تولید می‌شوند، دارای رنگ مشکی مات هستند؛ برخلاف تجهیزات تهیه شده از ترکیب «گرانول + PE» که دارای رنگ مشکی براق هستند!.
• حتماَ از مواد آنتی یووی در ساخت مخازن دو لایه استفاده شده باشد.

کاربرد: ذخیره سازی آب آشامیدنی و مواد غذایی و انواع مواد شیمیایی (آلترناتیو مناسب مخزن استنلس استیل).

مخزن پلی اتیلن سه لایه

این مخازن دارای سه لایه با رنگهای متمایز هستند. بصورت معمول لایه‌های داخل و بیرونی سفید رنگ هستند و لایه میانی با رنگ مشکی، مانع نفوذ نور به داخل مخزن می‌شود. این مسئله در محیط‌‌های روشن علاوه بر جلوگیری از تشکیل و رشد جلبکها در داخل مخازن نگهداری آب، مانع از تاثیر مخرب نور آفتاب و اشعه یو وی بر ترکیبات شیمیایی ذخیره شده در مخزن پلی اتیلن سه لایه می‌گردد. درنتیجه مخازن سه لایه پلی اتیلن، بهترین گزینه برای نگهداری آب آشامیدنی محسوب می‌شوند. اساس کار غالباَ بدین صورت است که ابتدا تانکرها بصورت دو لایه مجزا تولید شده و سپس لایه‌ی میانی سوم به این تجهیزات اضافه می‌گردد.

اصلی‌ترین کاربرد: ذخیره‌سازی آب آشامیدنی و مواد غذایی و سیالات شیمیایی حساس به نور.

مخازن چهار لایه

انواع مخزن پلی اتیلن چهار لایه، بیشتر با هدف اضافه‌ کردن لایه فوم به مخازن ضد جلبک، تولید می‌شوند. نوع دیگری از مخازن چهار لایه، مربوط به اضافه کردن لایه رنگی کمکی (برای جذب بیشتر نور خورشید) است. ضمناً لایه‌ی اضافی این تانکرها به عدم تبادل حرارت و برودت کمک می کند. (جلوگیری از فساد در پی گرم شدن بیش از حد هوا و عدم یخ بستن سیال در سرمای شدید)

مخازن مدولار (چند تکه) افقی

این مخازن به صورت ویژه به دو شکل سبک و سنگین (مخازن قابل دفن)، با هدف ذخیره آب و با قابلیت کاربری در سپتیک تانک‌ها و پکیج‌های تصفیه فاضلاب تولید می‌شوند. دامنه حجمی آنها از 5000 لیتر تا 100000 لیتر قابل افزایش است. تولید انواع مخزن پلی اتیلن مدولار یا چند تکه با مواد اولیه فود گرید، امکان ذخیره سازی انواع:

• آبهای آشامیدنی و پساب‌ها
• سیالات شیمیایی متنوع
• سیالات اسیدی
• مایعات دارویی تولید شده

را در این تجهیزات مهیا نموده‌ است. به منظور ساخت مخزن پلی اتیلن مدولار، از دو ماژول کناری (جانبی) و تعدادی ماژول میانی (بسته به ظرفیت موردنیاز) استفاده می‌شود. بعنوان مثال اگر هریک از ماژولها را 2000 لیتری در نظر بگیریم، جهت ساخت یک مخزن 10 هزار لیتری، به دو ماژول کناری و سه ماژول 2000 لیتری میانی نیاز خواهیم داشت. در انتها، اتصال و آب‌بندی مخازن مادولار با بهره‌گیری از پیچ و مهره‌ها و واشرهای مربوطه انجام می‌پذیرد. نکته ویژه‌ی مونتاژ این تانکرها، قابلیت جداسازی مجدد ماژول‌ها و انتقال مخزن به پروژه‌ای دیگر است. ضمن اینکه چنانچه یک ماژول آسیب ببیند، کل تانکر دچار از کار افتادگی نمی‌شوند، بلکه فقط ماژول مربوطه جداسازی شده و به راحتی تعویض می‌گردد.

مخزن پلی اتیلن ته قیفی

امکان استفاده از مخزن پلی اتیلن ته قیفی برای نگهداری آب وجود دارد. اما غالباً از اینگونه مخازن برای ذخیره‌ی سیالات شیمیایی و مواد گران‌قیمت صنعتی استفاده می‌شود، زیرا فرم بخش انتهایی این تانکرها که بصورت قیفی (مخروط رو به پایین) طراحی شده و قابلیت تخلیه‌ی تمام و کمال سیالات گران‌قیمت را (تا ذرات انتهایی) فراهم می‌نماید. به‌جهت تخلیه‌ی راحت تر سیالات از مخزن پلی اتیلن ته قیفی، این تانکرها بر روی یک پایه‌ی فولادی نصب می‌شوند. درنتیجه نسبت به سطح زمین، ارتفاع می‌گیرند.

ساخت این تجهیزات ته مخروطی، غالباً به صورت یکپارچه صورت می‌پذیرد. اما با اینحال از سوی گروه صنعتی پایپ ایران، امکان ارائه مخازن ته قیفی پلی اتیلنی از ظرفیت 100 لیتر تا 80 هزار لیتر فراهم است. جدول انواع ظرفیت و سایز در مخازن قیفی یا ته قیفی به شرح ذیل است:

مزایای مخازن پلی اتیلن

• دوام بالا و عمر طولانی

بدلیل مقاومت بالا در شرایط جوی مختلف و انعطاف پذیری، از دوام زیادی برخوردارند. (زمان کاربری نسبتا طولانی)

• ضد نشت

مخازن پلی اتیلن به دلیل نوع تولید خاص، هیچگاه دچار نشتی نمی‌شوند. به‌همین دلیل مخزن پلی اتیلن برای نگهداری مواد نفتی و شیمیایی که نشت آنها منجر به آسیبهای زیست محیطی می‌شود، بسیار مناسب است.

• قابلیت تولید متنوع

تانکرهای نگهداری آب پلی اتیلن در ابعاد و اندازه‌ها و فرم‌های مختلف قابل تولید هستند. (شکلهای افقی، عمودی، زیرپله ای و… و در احجام مختلف بنا به درخواست مشتری)

• مقاومت بالا در مقابل خوردگی

خواص ضد خوردگی و بسیار مطلوب، مخازن پلی اتیلن را به بهترین گزینه برای نگهداری مواد خورنده نظیر اسیدها و ترکیبات فعال شیمیایی تبدیل نموده است.

• نصب راحت

هم به صورت مدفون و هم به صورت روباز (زمینی و هوایی) نصب می‌شوند.

• قیمت مناسب
• ایستادگی در مقابل سرما و گرما

این مخازن به دلیل اینکه از مواد پلی اتیلنی ساخته شده‌اند، قابلیت تحمل گرما و سرما در طیف‌های درجه حرارتی ۴۵+ تا منفی ۷۰ درجه را دارند. در مناطق کوهستانی به علت سه یا چهار جداره بودن مخزن و خاصیت عایق حرارتی پلی اتیلن، عملکرد ویژه‌ای دارند.

• مقاومت در مقابل زلزله

با توجه به قابلیت انعطاف پلی اتیلن، مخازن دو جداره پلی اتیلن در سوانحی مانند زلزله بهتر عمل می‌نمایند(کمترین صدمه به آنها وارد می‌گردد).

• مقاومت در مقابل رطوبت

به‌دلیل عدم خوردگی، مخزن پلی اتیلن تنها گزینه مناسب برای مناطق مرطوب است.

• سطح بهداشت بالا

پلی اتیلن ماده‌ای غیر فعال است و با مواد دیگر واکنش نشان نمی‌دهد. وجود همین خصوصیت، این ماده را برای نگهداری آب آشامیدنی که مسائل بهداشتی و زیست محیطی (نظیر عدم تغییر بو و مزه و خصوصیات با گذشت زمان)، مناسب نموده است.

معایب مخزن پلی اتیلن

طبق نظر کارشناسان، سه ایراد اصلی را می‌توان به انواع مخزن پلی اتیلن ذخیره سازی وارد نمود:

1. اول آنکه همواره باید از وارد شدن ضربه‌های سهمگین مکانیکی به نقطه‌ای خاص از این تانکرها جلوگیری نمود. زیرا در چنین شرایطی، امکان سوراخ شدگی این تانکرها افزایش می‌یابد!!. البته که در حالت عادی، میزان ضربه پذیری تانکرهای PE بسیار عالیست.
2. دوم آنکه چنانچه از مواد آنتی یووی در ساخت مخزن پلی اتیلن استفاده نشود، بیش از یک دهه در فضاهای باز عمر نمی‌کنند. درحقیقت این تعریف به معنای عدم کارایی مخازن PE پس از ده سال نیست. بلکه شدیداً در اثر برخوردهای مداوم اشعه‌های فرابنفش، ضعیف می‌شوند.
3. و سوم آنکه دمای سیال نگهداری‌ شده نباید به بیشتر از 55 الی 60 درجه سانتیگراد افزایش یابد.

آزمون‌های مخزن پلی اتیلن

اصلی‌ترین آزمونهایی که در مراحل تولید مخازن پلی اتیلن و دیگر محصولات پلی اتیلنی انجام می‌شود شامل موارد ذیل است. کلیه‌ی مراحل تست و کنترل، بر اساس استانداردهای تدوین شده جهانی مانند استاندارد انجمن آمریکایی مواد (ASTM) و استاندارد استرالیا / نیوزلند(AS/NZ) صورت می‌پذیرد.

• آزمون ضخامت

برای اندازه‌گیری ضخامت محصولات مخزن پلی اتیلن از دستگاه ضخامت سنج اولتراسونیک استفاده می‌شود. ضخامت قسمتهای مختلف محصول شامل دیواره و پایه‌ها، با استفاده از این دستگاه اندازه گیری شده؛ که بر اساس معیارهای استاندارد ASTM  به دقت کنترل می‌شوند. یکی از ویژگی های بهره‌گیری از شیوه روتومولدینگ، همانطور که پیش‌تر نیز عنوان شد، ضخامت یکسان لایه هاست.

• آزمون ضربه مخزن پلی اتیلن

آزمایش تست ضربه بر اساس استاندارد مذکور، به این صورت است که نمونه‌ای از محصول تولید شده برش داده شده و آن را تا دمای 36- درجه سانتی گراد به مدت حداقل 30 دقیقه سرد می‌کنند. سپس با استفاده از دستگاه پرتاب دارت، آن را مورد آزمایش قرار می‌دهند. اگر نمونه بر اثر ضربه وارده بشکند یا سوراخ شود، آن محصول کیفیت لازم برای فروش را نداشته و مردود محسوب می‌شود.

بایستی بدانید که شیارهای موجود بر روی دیواره منابع، موجب افزایش مقاومت مکانیکی می‌شود. مدل‌های مخزن پلی اتیلن، دماهای بسیار پایین را نیز تحمل می‌کنند. بنابراین یخ زدن بدنه آن، موجب آسیب دیدن مخزن PE نمی‌شود. نگهداری آب آشامیدنی برای مدت طولانی در مخازن تولیدی شرکت پایپ ایران، بدون تغییر رنگ و بو انجام می‌گیرد.

• بازدید ظاهری مخزن پلاستیکی

در مرحله نهایی، مخزن پلی اتیلن و پلاستیکی تولید شده، از لحاظ مشخصات ظاهری توسط کارشناسان مربوطه مورد بازبینی قرار می‌گیرد. چنانچه وجود اشکلات احتمالی روی سطوح و داخل آنها مشاهده گردد، محصول معیوب باید از خط تولید و ارسال به نمایندگان، کنار گذاشته شود. بازدید نهایی از آن جهت پراهمیت است که محصول نهایی تأییدشده، باید برای مصارف حساس، بکار گرفته شود. چراکه مخازن پلی اتیلن باکیفیت در برابر اسیدها و بازها و مواد شیمیایی مقاوم بوده و بهترین گزینه برای نگهداری سیالات با خورندگی بالا هستند.

سازگاری انواع مخزن پلی اتیلن با اقلیم‌ها

بسیاری از کارفرمایان در سراسر کشور، همواره دغدغه‌ی بکارگیری مخزن پلی اتیلن مناسب برای اقلیم خود را دارند. موضوعی که بسیار پراهمیت است و طبق تعاریف زیر، بایستی در دستور کار قرار گیرد:

• مناطق گرم و خشک

عمده‌ی شرکت‌های صنعتی بزرگ کشور در اقلیم‌های گرم و خشک ایران واقع شده‌اند. بمنظور ذخیره سازی آب و سیالات شیمیایی در این اقلیم، استفاده از مخزن پلی اتیلن 3 لایه و 4 لایه پیشنهاد می‌شود. زیرا مخازن 3 و 4 لایه، مانع عبور نور و اشعه‌های یو-وی خواهند شد و از فساد سیال و تشکیل جلبک جلوگیری می‌کنند.

• اقلیم سرد و خشک

توصیه ما بر اینست که در این مناطق، انواع تانکر پلی اتیلن 4 لایه بکار گرفته شود. چرا که لایه‌ی چهارم این تانکرها، از تبادلات گرما و سرمای شدید ممانعت می‌کند. فلذا امکان یخ زدن سیال در مخازن پلی اتیلن 4 لایه، شدیداً کاهش می‌یابد.

• اقلیم مرطوب و معتدل

سرما و گرما و تابش‌های تیز و سوزنده، غالباً در اکثر اوقات سال در این اقلیم‌ها مشاهده نمی‌گردد. بدین جهت نصب مخزن دو لایه پلی اتیلنی، جوابگوی نیازهای این خطه خواهد بود. البته برای فصول تابستان، بهرحال باید تمهیداتی برای در معرض خورشید قرار نگرفتن این تانکرها اندیشیده شود.

مجموعاً می‌توان گفت مدل‌های مختلف مخازن شفاف و تک لایه، جهت نگهداری مایعات در فضای سرپوشیده مناسب هستند. همچنین مخزن پلی اتیلن آب دو جداره، جهت نگهداری مایعات در فضای باز مناطق معتدل، گزینه‌ای مناسب است. هرچه تعداد لایه‌ها بیشتر باشد، ضخامت منبع آب بیشتر است و بیشتر جلوی نفوذ اشعه‌ی ماورای بنفش را می‌گیرد. بنابراین نصب مخازن پلاستیکی سه جداره و چهار لایه برای نگهداری آب در مکانهایی که تابش نور خورشید شدید است، ایده‌آل خواهد بود.

نکته: با افزایش تعداد لایه‌ها، ضخامت تانکر آب نیز بیشتر می‌شود.

عوامل موثر بر قیمت مخزن پلی اتیلن

اگرچه قیمت مخزن پلی اتیلن باید پس از تولید (آنالیز کیفیت) و انتخاب محصول، مورد بررسی قرار گیرد. اما در بسیاری از کشورها از جمله ایران، خریدار ابتدا قیمت را مدنظر قرار می‌دهد. قبل از واریز مبلغ جهت خرید مخزن، دقت نمائید که:

قیمت پایین‌تر مخزن پلی اتیلن، لزوماً نشان دهنده‌ی انتخاب درست نیست. بلکه تنها یک انتخاب به صرفه از نظر اقتصادی بشمار می‌آید. درحقیقت کیفیت بالای تولید است که همواره باید در انتخاب مخازن پلی اتیلنی، ملاک عمل قرار گیرد.

هزینه تولید مخزن پلی اتیلن نسبت به سایر مخازن مناسب‌تر است و قابلیت تولید این مخازن در ابعاد مختلف، این تجهیزات  را تبدیل به محصولاتی پرفروش کرده است. طیفهای مختلف این تانکرها، دارای قابلیت ذخیره سیالات گوناگون در درجه حرارت‌های پایین‌تر از 40 درجه سانتیگراد و فشارهای محیطی مختلف هستند.

مهمترین فاکتورهای موثر در تعیین هزینه تانکرهای پلی اتیلنی عبارتست از:

• تعداد لایه‌ها. (تک، دو، سه یا چهار لایه)
• سایز و اندازه تانکر پلی اتیلن.
• نوع گرید و مقدار خالص بودن مواد اولیه PE. (بعنوان مثال افزودن گرانولهای بازیافتی، هزینه‌های تولید را کاهش داده؛ اما محصول نهایی را بی کیفیت می‌سازد!)
• وزن نهایی محصولات.
• مدل مصرف. (گونه‌های مختلف نگهداری آب شرب، سمپاش‌ها، سیالات شیمیایی و غیره)
• مدلهای زیرمجموعه ای بر اساس فرم و کارکرد. (قیمت انواع مخزن پلی اتیلن استوانه‌ای، کتابی، مکعبی، افقی، سمپاش کششی، سمپاش فرغونی شاسی‌دار و… نسبت به یکدیگر متفاوت است)
• میزان مقاومت مکانیکی و امکان نصب دفنی
• آپشن های اضافه. (قفل داشتن مخازن، چگونگی درب محصول، وجود شاسی یا عدم آن و…)
• ضخامت جداره. (علاوه بر تولید تک یا چند لایه، با ضخامت‌های بالاتر نیز می‌توانند تولید گردند)
• تغییرات پیاپی نرخ دلار جهانی نسبت به ریال.

تانکرهای پلی اتیلنی به دلیل قیمت مناسب و دیگر مزایای قدرتمند، بیشترین کاربرد را در حوزه نگهداری آب شرب دارند.

خرید مخزن پلی اتیلن

برخی از مواردی که قبل از خرید مخازن پلی اتیلنی می‌بایست توسط متقاضی مد نظر قرار گیرد عبارتست از:

• مهمترین عامل انتخاب یک محصول، کیفیت آن است. هنگام خرید هر محصولی، از جمله مخزن پلی اتیلن، باید سلامت مواد اولیه، صحت مراحل تولید و کارایی، کنترل و بررسی گردد. با توجه به اینکه هر خریداری امکان این کنترل‌ها را ندارد، سازمان‌های استاندارد و نظارتی این نقش را به عهده می‌گیرند تا به جای خریدار، این موارد را کنترل نمایند.
• هنگام خرید مخزن آب هم باید به این نکته توجه کرد که تانکر خریداری شده، مورد تایید دستگاه‌های ناظر زیست محیطی، بهداشتی و استاندارد باشد.
• ابتدا متراژ فضای خالی محیطی را در نظر بگیرید. سپس به خرید مدلهای مختلف افقی، عمودی و کتابی اقدام نمایید. مسئله‌ای که بخصوص برای خريد مخازن PE زیرپله‌ای، شدیداً حائز اهمیت خواهد بود.
• برای ساختمان‌های مسکونی، خرید مخزن کتابی گزینه‌ای ایده آل است. (بعلت حمل بی دردسر از در ورودی)
• احجام مواد شیمیایی، آب، اسید و دیگر سیالات مورد نیاز برای نگهداری را تخمین بزنید. سپس به ثبت سفارش ظرفیت موردنیازتان، اقدام نمایید.

مخازن پلی اتیلن در میان سایر مخازن دارای قیمت مناسب‌تری است. با توجه به هزینه‌های حمل و نقل، نیروی انسانی، ماشین آلات مورد نیاز و نصب تجهیزات مربوطه و از همه مهم‌تر بحث زمان و سرعت عملیات نصب، استفاده از مخازن پلی اتیلنی بسیار مقرون به صرفه تر از سایر انواع مخازن پیش ساخته است.

نکات بعد از خرید مخزن

• مخازن باید در دوره‌های زمانی معینی، مورد بازدید قرار گیرند. خصوصاً محل ورود اتصالات که احتمال بروز نشت در آنها وجود دارد.
• مخزن پلی اتیلن را دور از آتش و اجسام داغ نگه دارید و از برخورد اجسام تیز به آن جداً خودداری نمایید. ضمن اینکه مخزن را دور از جریان الکتریسیته قرار دهید. (جهت نگهداری صحیح و ایجاد شرایط عمر طولانی تر محصول)
• هرگز مخزن پر شده را جابجا نکنید. حتی اگر دسترسی به لیفتراک و یا جرثقیل نیز داشتید، از جابجایی تانکرهای پر، خودداری نمایید.
• اینگونه مخازن برای استفاده در شرایط فشار اتمسفریک طراحی شده‌اند. لذا از هوابند نمودن درب پیچی مخزن پلی اتیلن، خودداری فرمایید؛ تا در هنگام مکش پمپ، امکان ورود هوای جایگزین وجود داشته باشد. (برای جلوگیری از ایجاد فشار منفی داخل منبع)
• در صورت نصب پمپ آب، اتصالات بین پمپ و مخزن را به گونه‌ای انتخاب کنید تا لرزش ناشی از کارکرد پمپ، باعث آسیب به محل اتصال فیتینگ به مخزن نشود. (استفاده از لرزه گیر یا استفاده از دو عدد زانو در مسیر انتقال آب بین تانکر و پمپ)

نصب مخزن پلی اتیلن

جهت نصب مخازن پلی اتیلن رعایت نکات زیر ضرورت دارد:

• نصب مخزن پلی اتیلن در مکان‌هایی همچون پارکینگ، زیر زمین، موتورخانه و پشت بام، بایستی بر مبنای فضایی که در دسترس است، صورت گیرد.
• مکان استاندارد نصب در اتاق تاسیسات است. همین‌طور محل نصب می‌تواند در نزدیک پمپ آب و در حیاط خلوت، نزدیک پمپ در پیلوت، پشت بام جانمایی شود.
• باید ابعاد مسیر دسترسی به این مکان ها نیز مورد توجه قرار گیرد. زیرا موارد زیادی به ما توسط مشتریان گزارش شده‌است که محصول خریداری شده‌ی آنها قابل انتقال به محل نصب پیشنهادی آنان نبوده و به ناچار یا مخزن خود را عوض کرده؛ و یا مکان نصب را تغییر داده‌اند.
• سطح محل نصب مخزن پلی اتیلن باید کاملاً صاف بوده و بدون هرگونه پستی و بلندی باشد. زیرا در صورت پرشدن کامل تانکر، به دلیل فشار وارده توسط آب، درون آن سوراخ یا پاره می‌گردد.
• فرآیند اتصال ماژولها در تانکرهای مادولار پلی اتیلنی، بایستی به سرعت انجام شود. (تا گرد و خاک کمتری به درون مخازن راه پیدا کند.)
• بستر زیرین منابع PE، باید کاملاً صاف و عاری از سنگ‌ها و اشیای تیز و برنده باشد.

مخزن پلی اتیلن نگهداری سیالات شیمیایی و اسیدی

مخازن ذخیره سازی شرکت پایپ ایران برای انواع مختلفی از نیازها شامل ذخیره سازی و دپوی سیالات شیمیایی و اسیدی و دپو و حمل و نقل انواع مواد آلی، معدنی، الکل‌ها مناسب هستند. هر مخزن پلی اتیلن با استانداردهای FDA  سازگار بوده و همانند همتایان پلی پروپیلنی، به خوبی توان نگهداری مواد غذایی را در خود دارند. ضمن اینکه شدیداَ مقاوم در برابر ضربه هستند. عمدتاً از مواد HDPE و LLDPE برای ساخت مخازن PE بهره گرفته می‌شود. همین مسئله البته تفاوت‌هایی را در امر نگهداری اسیدها رقم خواهد زد. چنانکه بایستی توجه داشت:

مدلهای تانکر پلی پروپیلن XLPE، قابلیت نگهداری سولفوریک اسیدهای غلظت بالا را، تا بیشتر از 5 ماه ندارند. اما شرایط مخزن پلی اتیلن چگالی بالا (HDPE)، متفاوت است. زیرا قابلیت نگهداری بلندمدت اسید سولفوريک‌های پرغلظت را، تا دمای 75 درجه خواهند داشت.

برای ذخیره سازی هیدروکلریک‌های قدرتمند نیز، انواع تانکر پلی اتیلن گزینه‌ی ایده‌آلی بشمار می‌آید. چنانکه می‌توان اسیدهای هیدروکلریک از غلظت 31 تا 35.5 درصد را در اینگونه تانکرهای پلی اتیلنی (تا دمای شصت درجه) به خوبی ذخیره سازی نمود. میزان چگالی مواد اولیه این مخازن، شدیداً در میزان مقاومت شیمیایی آنها تعیین کننده خواهد بود. جهت نگهداری Nitric acid تا غلظت حدود سی درصد نیز از همین مخازن در مدل‌های مختلف، از جمله مخزن پلی اتیلن دفنی استفاده می‌شود.

نکته: بطورکلی علاوه بر آب آشامیدنی و اسیدها، انواع مخازن PE برای نگهداری کودها، مواد شیمیایی، روغن، روان کننده‌ها و هر نوع مایع دیگر (با غلظت مشخص)، ایده آل هستند.

درادامه به بررسی گونه‌های دیگری از تانکرهای پلی‌اتیلنی تولیدی شرکت پایپ ایران خواهیم پرداخت.

مخازن انبساط شوفاژخانه

مخازن انبساط شوفاژخانه (بالانس آب در گردش شوفاژخانه) به رنگ زرد و به صورت فوم دار است. گرچه که امکان ساخت این تجهیزات، بصورت تک لایه نیز توسط گروه صنعتی پایپ ایران مهیاست. این مخازن بدون نیاز به عایق پیچی و دارای خاصیت ضد خوردگی هستند. درحقیقت ظرفیت‌های مختلف مخزن پلی اتیلن انبساط در قیاس با منابع فلزی، تمامی دغدغه‌های مربوط به زنگ زدگی را از بین برده‌اند. ضمن اینکه امکان هماهنگی با انواع اتصالات را نیز دارند.

جدول ظرفیت های مخازن پلی اتیلنی انبساط شوفاژ خانه (عمودی) تا 350 لیتر، ذیلاً قرار داده شده است:

وان‌ پلی اتیلن صنعتی و شیلاتی

وان‌ها معمولاً بدون رنگ تولید می‌شوند. این محصولات به عنوان حوضچه‌های کاملا بهداشتی در صنایع غذایی و شیلاتی، کاربردهای گسترده‎‌ای دارند. خاصیت ضد خوردگی این استخرهای کوچک پلی اتیلنی که به نوعی یک مخزن پلی اتیلن سرباز محسوب می‌شوند، موجب گردیده تا در صنایع و به خصوص در انواع روش‌های آبکاری فلزات، قابلیت استفاده داشته باشند. وان پلی اتیلن صنعتی بسیار سبک بوده و حمل و جابجایی آن با سهولت زیادی انجام می‌گیرد.

ظرفیت وان‌های تولیدی پایپ ایران مطابق با جدول زیر است:

مخزن پلی اتیلن سمپاش

عملکرد عالی ماده PE در برابر عناصر شیمیایی و اسیدی از یکسو و قیمت ارزان آن در مقایسه با فایبرگلاس از سوی دیگر، موجب تولید انبوه مخزن پلی اتیلن سمپاش شده است. هرگونه نشت سم و کودهای قوی از تانکرها، می‌تواند معضلات متعددی را برای سلامتی انسانها و کیفیت کسب و کار بوجود بیاورد. لذا مخازن پلی اتیلنی با بدنه‌ مستحکم و آب بندی‌ شده‌شان، هرگونه احتمال نشتی را از بین برده‌اند. بلحاظ قیمتی، مدل‌های سمپاش کم ظرفیت 200 لیتری با قیمت حدودی 1.750.000 تومان عرضه می‌گردند. قیمت ظرفیت‌های بزرگ 2000 لیتری نیز در حدود 11.800.000 تومان برآورد می‌شود.

شرکت پایپ ایران قادر به تولید انواع تانکرهای سمپاش PE است:

• سمپاش سوار شونده: جهت کوددهی و سمپاشی مزارع گسترده و بزرگ، بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرند. زیرا با قابلیت اتصال به تراکتورها، سرعت سمپاشی را تسریع نموده و فرآیند را راحت‌تر می‌کنند.
• سمپاش‌های دو طبقه پلی اتیلن: برای کوچک‌تر نمودن ابعاد مخازن در لیتراژهای محدود، بصورت دو طبقه طراحی می‌گردند. (فرم مخزن، تا حدودی عمودی تر می‌شود)
• مخروطی
• مخزن پلی اتیلن سمپاش فرغونی: روی شاسی‌های چرخ‌داری شبیه به فرغون قرار می‌گیرد. (نیروی وارده به شاسی این مخازن سمپاش، بایستی از سوی فرد اعمال شود و شاسی به حرکت درآید.)
• تانکر سمپاش کششی: گونه‌های مخزن سمپاش کششی پلی اتیلنی، نوعی طراحی ترکیبی از مدل‌های «سوارشونده» و «فرغونی» هستند. بطوریکه بر روی شاسی هایی قرار می‌گیرند. اما این شاسی‌ها هم امکان حرکت با نیروی انسانی و هم قابلیت اتصال به تراکتورها و کشنده‌ها را دارند.

جدول ظرفیت مخازن سمپاش پلی اتیلنی

مخزن پلی اتیلن دوجداره

مخزن پلی اتیلن دوجداره یکی دیگر از انواع مخازن پلی اتیلنی است که برای نگهداری سیالات با دانسیته‌های بالاتر از آب و یا مواد شیمیایی دارای درجه اسیدیته بالاتر یا پایین‌تر از عدد نرمال 7 مورد استفاه قرار می‌گیرد. این مخازن به روش اکسترود تولید می‌شوند و قالب‌گیری دورانی (Rotomolding) در این روش جوابگو نخواهد بود. انتخاب مخازن پلی اتیلن دوجداره، به خریدار این اجازه را می‌دهد تا مخزن را درون خاک دفن نماید. بدون اینکه نیاز به سازه نگهدارنده و نگهبان وجود داشته باشد. کاربردهای مهم مخزن پلی اتیلن دوجداره عبارتند از:

• تولید منابع نگهداری فاضلاب
• ساخت مخازن نگهداری اسید و مواد قلیایی
• طراحی و ساخت منابع دفنی سپتیک و چربی گیر
• تانکرهای پلی اتیلنی دفنی آب.

جنس بدنه مخازن دوجداره پلی اتیلنی از جنس موادی است که در تولید لوله پلی اتیلن نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. یعنی مواد EX3 با گریدهای PE100 و PE80. ذکر این نکته حائز اهمیت است که تولید مخازن با گریدهای PE100، مقرون بصرفه‌تر خواهد بود.

مخازن سپتیک تانک

از مخازن پلی اتیلن تک جداره می‌توان به عنوان سپتیک تانک به صورت غیر دفنی استفاده نمود. در جدول زیر ابعاد و اندازه‌های انواع سپتیک تانک‌های تک جداره قابل ملاحظه است: